Posiadacze aut elektrycznych chwalą swoje auta za niską emisję zanieczyszczeń, oszczędność i prostą konstrukcję. Kierowcy samochodów hybrydowych cenią je za wysoki zasięg i szybkie tankowanie. Niektóre hybrydy, te typu plug-in, też można ładować z zewnętrznego źródła przez co one także mogą być bezemisyjne. Bardziej popularnym napędem jest hybryda, a elektryk to napęd uchodzący za bardziej przyszłościowy.
Spis treści:
1. Auta hybrydowe i elektryczne
2. Silnik spalinowy a silnik elektryczny
3. Co lepsze: hybryda czy elektryk?
4. Samochody elektryczne - czym się charakteryzują?
5. Samochody hybrydowe - czym się charakteryzują?
5.1. Miękkie hybrydy – MHEV
5.2. Klasyczne hybrydy - HEV
5.3. Hybrydy plug-in – PHEV
6. Najczęściej zadawane pytania
6.1. Czy pojazdy elektryczne są praktyczne do codziennego użytku?
6.2. Jakie są czynniki wpływające na decyzję zakupu między hybrydą a pojazdem elektrycznym?
6.3. Czy auta elektryczne są bardziej oszczędne niż hybrydy?
6.4. Czym różni się dynamika jazdy między autem hybrydowym, spalinowym a elektrycznym?
6.5. Czy pojazdy hybrydowe są skomplikowane w obsłudze?
6.6. Który rodzaj napędu jest łatwiejszy w prowadzeniu?
AUTA HYBRYDOWE I ELEKTRYCZNE
W hybrydach, podobnie jak w tradycyjnych samochodach, pracuje silnik spalinowy - benzynowy lub wysokoprężny. Tu jego pracę w kluczowych momentach wspomaga jednak jeden lub dwa dodatkowe silniki elektryczne. Razem oba źródła tworzą napęd, w zależności od stopnia w jakim silnik elektryczny wspomaga silnik spalinowy, zwany miękką hybrydą (Mild Hybrid Electric Vehicle), pełną hybrydą (full hybrid, HEV) lub hybrydą typu plug-in (PHEV - Plug-In Hybrid Electric Vehicle).
W autach elektrycznych napęd zapewnia wyłącznie silnik elektryczny (lub dwa), pobierający energię z akumulatora ładowanego z zewnętrznego źródła lub na drodze odzyskiwania energii podczas zwalniania..
SILNIK SPALINOWY A SILNIK ELEKTRYCZNY
Ona typy silników różnią się sposobem generowania i przekazywania energii do napędu pojazdu. Silnik spalinowy korzysta z energii wytwarzanej poprzez spalanie paliwa, takiego jak benzyna, diesel lub gaz. Jego elektryczny odpowiednik zasilany jest energią elektryczną z akumulatora.
W przypadku silnika spalinowego mamy spalanie mieszanki paliwowej w komorze, co powoduje ruch tłoków, generując mechaniczną energię. Ten drugi wykorzystuje energię elektryczną do generowania pola magnetycznego, co powoduje obrót wirnika, generując energię do ruchu kół.
Te różnice mają swoje konsekwencje w efektywności pracy czy wadze i rozmiarze. Silnik spalinowy jest zazwyczaj mniej efektywny niż silnik elektryczny, ponieważ procesy spalania paliwa generują straty cieplne. Jest też zwykle większy i cięższy niż silnik elektryczny, ze względu na konieczność zawierania elementów związanych z procesem spalania. Silniki elektryczne są lekkie i zwarte oraz zdecydowanie cichsze, a wręcz nie generują dźwięków.
To, jak działa samochód elektryczny w porównaniu do hybrydowego czy konwencyjnego, spalinowego, wynika w dużej mierze z charakterystyki, jaką ma ten rodzaj napędu. Otóż silnik elektryczny błyskawicznie i bezgłośnie generuje bardzo wysoki moment obrotowy, podczas gdy w przypadku aut spalinowych konieczne jest uzyskanie właściwych obrotów.
CO LEPSZE: HYBRYDA CZY ELEKTRYK?
Na pytanie, czy lepszy jest samochód elektryczny, czy hybrydowy trudno jednoznacznie odpowiedzieć. To dwie różne technologie, które mogą przydać się w różnych sytuacjach, ale doświadczenia kierowców wskazują kluczowe elementy dyskusji na temat „elektryk czy hybryda”.
- Pojazdy hybrydowe wyposażone są zarówno w silnik benzynowy lub na olej napędowy, jak i elektryczny. Łącząc dwa źródła energii, mają one większy zasięg w porównaniu do pojazdów w pełni elektrycznych. Szczególnie hybryda plug-in pozwala skorzystanie z dużej ilości energii zgromadzonej w akumulatorze o wysokiej pojemności.
- Auto elektryczne jest bardziej ekologiczne. Nie emituje spalin, a energia elektryczna potrzebna do ładowania może przecież pochodzić nawet w całości ze źródeł odnawialnych. Hybryda plug-in również może poruszać się w trybie w pełni elektrycznym, choć na dużo mniejszym dystansie.
- Pojazdy hybrydowe mogą być bardziej efektywne w sytuacjach, gdzie silnik spalinowy i elektryczny współpracują, na przykład podczas dłuższych podróży w różnych warunkach drogowych. A ponieważ silniki elektryczne są zazwyczaj bardziej efektywne, przekłada się to z kolei na niskie koszty eksploatacji, zwłaszcza w warunkach miejskich. Auta hybrydowe wymagają też częstszych serwisów niż elektryczne, których koszt może być wyższy z racji korzystania z dwóch technologii napędu jednocześnie. Właśnie dlatego napęd hybrydowy typu plug-in jest też zazwyczaj droższy w eksploatacji niż elektryczny, ale nadal tańszy niż w przypadku napędu spalinowego.
- Hybrydy MHEV i HEV nie wymagają specjalnej infrastruktury ładowania, ponieważ korzystają z tradycyjnych stacji benzynowych, a akumulatory doładowują samoczynnie. Ładowanie hybryd plug-in można realizować okazjonalnie lub na co dzień - stosownie do preferencji. Auto w pełni elektryczne wymaga już dostępu do infrastruktury ładowania, co może być ograniczeniem w niektórych obszarach.
- Napęd hybrydowy charakteryzuje też niskie zużycie paliwa w porównaniu do aut z silnikiem Diesla czy silnikiem benzynowym. Hybrydy typu plug-in można ładować w domu lub na stacji ładowania prądem elektrycznym, który zazwyczaj jest tańszy niż paliwo. Im częściej korzystamy z ładowania, tym większe oszczędności. Elektryki, wykorzystujące wyłącznie prąd elektryczny dają największe oszczędności.
W dyskusji "samochód elektryczny a hybrydowy" ważna jest też rekuperacja - proces wykorzystywany przez praktycznie każdy samochód elektryczny, ale także samochód hybrydowy. To odzyskiwanie energii w czasie hamowania, które nie jest możliwe w przypadku aut spalinowych. Auta z silnikiem elektrycznym, a więc także te z napędem hybrydowym, mogą w ten sposób gromadzić energię i ograniczać koszty podróżowania.
SAMOCHODY ELEKTRYCZNE - CZYM SIĘ CHARAKTERYZUJĄ?
W przypadku samochodów elektrycznych nie ma emisji spalin. Auta z napędem elektrycznym mają natychmiastowo dostępny moment obrotowy, co zwiększa ich przyspieszenie i czas reakcji auta na ruch kierowcy. To wpływa także na dynamikę jazdy i bezpieczeństwo, co jest kluczowe dla wielu posiadaczy samochodów elektrycznych.
Pojazd elektryczny dysponuje też zazwyczaj większą ilością miejsca w środku (i nawet dwa bagażniki), tym bardziej jeśli porównamy do niego auto hybrydowe. W samochodach hybrydowych dwa rodzaje napędu zabierają bowiem sporo miejsca. Także jeśli zestawimy ich wnętrze z pojazdami wyłącznie z silnikami benzynowymi czy dieslami, okazuje się, że często hybrydowy wariant ma np. mniejszy bagażnik.
Konieczność częstego ładowania aut elektrycznych nie jest już współcześnie tak dużym problemem. Wiele aut ma zasięgi powyżej 400 kilometrów na jednym ładowaniu i możliwość naprawdę szybkiego uzupełniania akumulatora, nawet w kilkanaście minut.
Koszt ładowania akumulatora, tym bardziej w warunkach domowych, pozwala na sporą obniżkę kosztów. Ponieważ pojazdy elektryczne to auta ekologiczne, ulgę płynącą z ich użytkowania odczuwa też nasza planeta.
Dodatkowo auta elektryczne charakteryzuje też niska awaryjność wynikająca z prostoty budowy. Zapewnia ją uproszczenie skrzyni biegów, prosty elektryczny silnik i mniej skomplikowany układ przeniesienia napędu.
SAMOCHODY HYBRYDOWE - CZYM SIĘ CHARAKTERYZUJĄ?
Rozwiązania hybrydowe powodują zmniejszenie emisji spalin, w porównaniu z autami tylko z silnikami spalinowymi. W zależności od rodzaju hybrydy możemy mieć zupełnie różne parametry techniczne auta. Hybrydowy układ napędowy ma wiele do zaoferowania.
MIĘKKIE HYBRYDY – MHEV
Pojazd hybrydowy zwany miękką hybrydą to rozwinięcie silnika benzynowego lub wysokoprężnego z systemem stop-start. Zazwyczaj wiąże się to z zastosowaniem dodatkowego układu elektrycznego 48V z akumulatorem i zespołem alternatora-rozrusznika. W takich autach napęd elektryczny jest pomocą dla silnika spalinowego. To przekłada się na lepsze osiągi, większy moment obrotowy czy niższe zużycie paliwa, niż przy wykorzystaniu samej tylko jednostki spalinowej.
Praca silnika elektrycznego wprawdzie jest istotna przy ruszaniu, ale samochód MHEV nie jest w stanie poruszać się tylko z wykorzystaniem energii elektrycznej.
KLASYCZNE HYBRYDY - HEV
Klasyczna hybryda to pojazd hybrydowy, w którym na krótkich odcinkach napęd może odbywać się w trybie całkowicie elektrycznym. Jego akumulatora nie można jednak doładowywać z zewnątrz, przez co korzyści z hybrydowego układu są tu mniejsze niż zapewniane przez układ napędowy PHEV.
HYBRYDY PLUG-IN – PHEV
Możliwość wykorzystania napędu elektrycznego w tych hybrydach to codzienność. To, czym może pochwalić się hybryda plug-in to bowiem możliwość ładowania z zewnętrznego źródła i gromadzenia dużej ilości energii w akumulatorze.
By naładować hybrydę PHEV, można korzystać z sieci elektrycznej w domu lub stacji ładowania pojazdów elektrycznych.
Hybrydy plug-in mają coraz większe akumulatory i efektywność, dlatego mogą pochwalić się naprawdę sporym zasięgiem w pełni elektrycznym. Nie używają wtedy napędu spalinowego, bo silnik benzynowy pozostaje wyłączony do czasu wyczerpania zasobów akumulatora. Powrót pracy silnika benzynowego jest płynny i nie wymaga interwencji kierowcy.
To bezkompromisowe połączenie napędów pozwala na dynamiczną jazdę i ogromny zasięg.
NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA
Czy pojazdy elektryczne są praktyczne do codziennego użytku?
-
Wiele pojazdów elektrycznych ma wystarczający zasięg na codzienne potrzeby, a rozwijająca się infrastruktura ładowania sprawia, że stają się coraz bardziej dostępne dla kierowców. Innym rozwiązaniem są samochody hybrydowe typu plug-in, które mają największy zasięg, także względem tradycyjnych samochodów, z racji korzystania z dwóch rodzajów napędu i dwóch źródeł energii.
Jakie są czynniki wpływające na wybór między hybrydą a pojazdem elektrycznym?
-
Jeśli nie potrzebujemy bardzo dużego zasięgu, mamy dostęp do infrastruktury ładowania oraz przywiązujemy dużą wagę do środowiskowych aspektów, lepszym rozwiązaniem będzie nie samochód hybrydowy a elektryczny. W Polsce istnieje możliwość otrzymania dotacji na samochody elektryczne, ponieważ są one bezemisyjne. Wybór hybrydy plug-in będzie lepszy, kiedy chcemy korzystać z dużego zasięgu i możliwości szybkiego jego uzupełnienia w trasie. Jeśli nie mamy wygodnego dostępu do ładowarki, rozwiązaniem może być hybryda MHEV.
Czy auta elektryczne są bardziej oszczędne niż hybrydy?
-
Auto elektryczne jest zazwyczaj bardziej oszczędne w eksploatacji. Koszty energii elektrycznej w porównaniu do paliw kopalnych również są konkurencyjne. Obliczenie, który typ auta jest lepszy w sensie finansowym, wiąże się z analizą tego, w jaki sposób będziemy korzystać z samochodu. Różnice mogą być spore w zależności od tego, jak często i na jakich trasach chcemy korzystać z auta.
Czym różni się dynamika jazdy między autem hybrydowym, spalinowym a elektrycznym?
-
Obecność silnika elektrycznego wzmaga dynamikę auta. Samochody z napędem elektrycznym, zarówno te czysto elektryczne jak i hybrydowe, mają wysoki moment obrotowy i wysoką moc. To w silniku elektrycznym drzemie natychmiastowa siła napędzająca koła. Auta z napędem spalinowym ograniczane są koniecznością uzyskania właściwej prędkości obrotowej. W jednostkach spalinowych występuje też ograniczenie efektywności, bo duża część energii, zamiast trafiać do kół, tracona jest w formie ciepła.
Czy pojazdy hybrydowe są skomplikowane w obsłudze?
-
Nie, pojazdy hybrydowe są obsługiwane w sposób podobny tych używających tylko silnika spalinowego. Właściciele mogą zauważyć pewne różnice w konserwacji systemów elektrycznych, ale zazwyczaj obsługa jest prosta. Hybrydy, dzięki rekuperacji, zazwyczaj wolniej zużywają tarcze i klocki hamulcowe.
Który rodzaj napędu jest łatwiejszy w prowadzeniu?
-
Choć w samochodzie hybrydowym PHEV mamy do wyboru wiele trybów działania, w praktyce samochód sam może włączać i wyłączać jednostkę spalinową, bez konieczności zmiany trybu przez użytkownika.
To, co różni samochód elektryczny od hybrydowego to mniejsza ilość trybów jazdy, ale w praktyce w obu przypadkach możemy korzystać cały czas z jednego trybu. Jazda wtedy odbywa się analogicznie do klasycznego samochodu z automatyczną skrzynią biegów.
W napędach HEV, PHEV i elektrycznym, choć procedura uruchamiania jest taka sama, jak w przypadku pojazdów spalinowych, to wrażenia użytkownika mogą być nieco inne, gdyż po naciśnięciu przycisku "start" zazwyczaj usłyszymy... ciszę. W hybrydach HEV i PHEV funkcję rozrusznika pełni silnik elektryczny, a uruchamianie silnika spalinowego odbywa się na bieżąco, już w trakcie jazdy.