CO TO JEST NAPĘD AWD I JAK DZIAŁA?

Napęd AWD może dostarczać moment obrotowy do wszystkich kół. Samochód z tym rozwiązaniem będzie pewnie prowadził się na zakrętach i w terenie. Dzięki temu pojazd zyska większą przyczepność w złych warunkach pogodowych niż auta jednonapędowe. Dowiedz się, czym jest AWD i dlaczego warto wybrać SUV-a z napędem 4x4.

Spis treści:
1. Jakie są rodzaje napędów 4x4?

2. Czym jest napęd AWD?

3. Jakie korzyści ma napęd AWD?
3.1 Jazda w terenie
3.2 Jazda po asfalcie

4. Nowoczesny napęd AWD w SUV-ach

5. Najczęściej zadawane pytania
5.1 AWD – jaki to napęd?
5.2 AWD, FWD i RWD – jakie są różnice?
5.3 Co wybrać – napęd na jedną oś czy wszystkie koła?
5.4 AWD i 4WD – czym się różnią?
5.5 Jak używać napędu 4x4?

JAKIE SĄ RODZAJE NAPĘDÓW 4X4?

Zanim zajmiemy się napędem AWD, warto przyjrzeć się ogólnie napędom 4x4. Można wyróżnić trzy podstawowe:

- Napęd 4x4 dołączany ręcznie – podczas poruszania się po zwykłej drodze, napędzana jest oś tylna. Przed jazdą terenową kierowca dźwignią lub przyciskiem dołącza napęd osi przedniej. Taka technologia jest prosta i sprawdza się w terenie. Obie osie poruszają się z tą samą prędkością, a dzięki temu można wydobyć samochód nawet z dużych tarapatów, na przykład, gdy znajduje się w wykrzyżu. Na asfalcie powinno się znowu przełączyć tryb na napęd wyłącznie tylnej osi, ponieważ duże naprężenia w układzie 4x4 przystosowanym do off-roadu mogą doprowadzić do jego uszkodzenia przy większej prędkości.

- Napęd 4x4 stały – wszystkie cztery koła są napędzane, a proporcje podziału momentu obrotowego między osiami są niezmienne. Jest to dobre rozwiązanie do sportowych sedanów czy aut sportowych, pozwala bowiem okiełznać dużą moc i zapewnia dobrą trakcję.

- Napęd 4x4 dołączany automatycznie – standardowo napędzana jest jedna oś przednia, chociaż w modelach premium może to być oś tylna. Jeśli auto może utracić przyczepność, samoczynnie włącza się napęd drugiej osi, dzięki czemu auto przechodzi w tryb 4x4.

- Dowiedz się więcej o różnicach w napędach 4x4 stałym, dołączanym ręcznie i automatycznie.

CZYM JEST NAPĘD AWD?

„AWD” jest skrótem od angielskiego All Wheel Drive, jest więc to napęd na wszystkie koła. Dawniej mianem AWD określano głównie stały napęd 4x4. Obecnie również stosuje się tę nazwę w odniesieniu do napędu dołączanego automatycznie.

Zaletą współczesnych napędów AWD jest to, że układ ten może rozdzielać moment obrotowy między osie. Co to daje? Ustawienia będą tak dopasowane, żeby kompensować utratę przyczepności. Dynamiczny rozdział może np. zapobiec uślizgowi tylnej osi.

JAKIE KORZYŚCI MA NAPĘD AWD?

Chociaż napędy 4x4 często są kojarzone z jazdą w terenie, to nowoczesne rozwiązania, jak AWD z automatycznie dołączaną drugą osią, świetnie radzą sobie na zwykłych drogach.

JAZDA W TERENIE

W związku z tym, że napęd trafia do wszystkich kół, pojazd z AWD może zachować trakcję, gdy jedna z osi utraci przyczepność. W napędzie AWD automatycznym rozdział momentu pomiędzy osiami może się diametralnie zmieniać w zależności od sytuacji. Przykładowo, z podziału 50/50 (przód/tył) może się zmienić na 90/10, jeśli pomoże to wyciągnąć samochód z niecki ze śliskim błotem.

JAZDA PO ASFALCIE

Korzyści z napędu AWD można odczuć już podczas ruszania spod świateł. Nawet przy mocniejszym dodaniu gazu, samochód nie będzie buksował kołami tylnymi lub przednimi. Ruszy bez „myszkowania” na boki.

Jazda w deszczu lub śniegu, pokonywanie ostrego zakrętu, gwałtowny manewr omijania przeszkody – to sytuacje, w których AWD pomoże utrzymać stabilność samochodu, gdy auta z napędem przednim lub tylnym mogłyby stracić przyczepność.

NOWOCZESNY NAPĘD AWD W SUV-ACH

Napędy AWD mogą mieć zróżnicowaną konstrukcję. Metodę działania dopasowuje się do charakterystyki danego pojazdu.

Przykładowo, w prestiżowym luksusowym SUV-ie Range Rover stosowany jest napęd AWD z systemem Intelligent Driveline Dynamics (IDD). W związku z tym, że jest to model premium o dużej mocy, na co dzień ma zapewniać wrażenia z jazdy podobne do gran turismo.

AWD z IDD właśnie to zapewnia. Standardowo moment obrotowy jest przekazywany na tylną oś, dzięki czemu auto jest zwinne i daje przyjemność z pokonywania zakrętów.

Kąt skrętu kół, położenie pedału przyspieszenia czy prędkość kół, są stale monitorowane. System IDD przewiduje, kiedy może dojść do utraty przyczepności i reaguje z wyprzedzeniem. Moment jest dystrybuowany między osie. W ekstremalnych sytuacjach moment obrotowy może trafić w całości na przednie koła, jeśli umożliwi to utrzymanie stabilności pojazdu.

NAPĘD AWD W HYBRYDACH

Większość klasycznych hybryd HEV ma napęd na przednią oś. Napęd FWD i klasyczna hybryda to połączenie sprawdzające się w ekonomicznych miejskich samochodach hybrydowych. Mniej skomplikowana konstrukcja, niższa masa sprawdzają się np. w popularnych taksówkach. Producenci samochodów oferują jednak także zaawansowane hybrydy PHEV wyposażone w napęd AWD (4WD). To rozwiązanie znacznie lepsze jeśli cenimy bezpieczeństwo jazdy, efektywne przenoszenie mocy w każdych warunkach, nawet na śliskiej nawierzchni.

W przypadku napędu hybrydowego napęd na cztery koła może być jednak realizowany na różne sposoby. Rozwiązanie ze skrzynią rozdzielczą umożliwia przeniesienie momentu obrotowego na tył samochodu poprzez wał napędowy. To daje korzyści pod względem właściwości jezdnych podczas dynamicznej jazdy, ale umożliwia także zastosowanie napędu hybrydowego w autach terenowych. Typ konstrukcji, w którym przednie koła napędza silnik spalinowy, a tylną oś silnik elektryczny łączy zalety napędu na obie osie pojazdu z niewielkimi gabarytami konstrukcji, co umożliwia zastosowanie napędu czterech kół także w mniejszych samochodach hybrydowych.

NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA

AWD to typ napędu 4x4. Może być stały lub automatyczny. W napędzie stałym cały czas napędzane są wszystkie koła, a proporcjonalny rozdział momentu obrotowego między osiami jest niezmienny. W automatycznym AWD, w typowej sytuacji drogowej napędzane są dwa koła. W sytuacji utraty przyczepności, dołączany jest napęd pozostałych dwóch kół. Dzieje się to bez ingerencji kierowcy.

Każdy z tych skrótów to inny typ napędu. „AWD” pochodzi od angielskiego All Wheell Drive i jest napędem wszystkich kół. „FWD” to Front Wheel Drive – napędzane są koła przednie. „RWD” to z kolei Rear Wheel Drive, więc napęd na tył.

Napęd na wszystkie koła jest uniwersalny. Szczególnie dołączany automatycznie, ponieważ podczas zwykłej jazdy auto z takim rozwiązaniem zużywa mniej paliwa niż pojazdy z innym napędem 4x4. Napęd AWD dołączany automatycznie zapewnia dobrą trakcję w zakrętach i podczas kapryśnej pogody. Sprawdzi się też na bezdrożach, szczególnie wtedy, gdy jest to wariant dostosowany do terenowych SUV-ów.

Oczywiście, pozostałe napędy również mają swoje zalety. Napęd przedni będzie wystarczający do codziennej jazdy, a brak wału łączącego osie pozwala wygospodarować dodatkowe miejsce w kabinie. Napęd tylny to z kolei klasyczne rozwiązanie, które daje frajdę z jazdy.

4WD to klasyczny, dołączany ręcznie napęd 4x4. Moment obrotowy stale trafia na tył. Kierowca ręcznie może dołączyć napęd osi przedniej. Jest to dobre rozwiązanie w teren i do poruszania się z niską prędkością. W związku z tym, że obie osie obracają się z tą samą prędkością, auto ma siłę, żeby wybrnąć z trudnych sytuacji off-roadowych. Jazda autem z 4WD w trybie 4x4 nie jest jednak zalecana. Napęd będzie poddawany dużym obciążeniom, będzie głośny i paliwożerny (stąd możliwość jazdy tylko z napędem na tył, a nie stale z napędem na obie osie).

AWD to rozwiązanie bardziej zaawansowane technologicznie. Moment może być rozdzielany między osiami, a w niektórych wariantach AWD – również na poszczególne koła. AWD może być napędem stałym (moment trafia zawsze do wszystkich kół) lub automatyczny (napędzana jest jedna oś, a kiedy auto traci przyczepność, dołączana jest druga).

Wszystko zależy od typu napędu 4x4 oraz warunków drogowych. Auto z klasycznym 4WD ma napędzaną oś tylną i w takim trybie powinno się jeździć po zwykłych drogach. Jeśli kierowca chce wyjechać w teren, powinien zatrzymać auto i użyć przycisku lub dźwigni, żeby dołączyć napęd przedniej osi.

W aucie ze stałym AWD napędzane są wszystkie koła. Kierowca nie musi, a czasami nie ma możliwości ingerencji w działanie napędu. Niektóre auta ze stałym AWD, szczególnie SUV-y i pick-upy, dają jednak kierowcy możliwość włączenia blokady centralnego mechanizmu różnicowego. Dzięki temu auto będzie sprawniejsze w terenie.

W napędzie AWD dołączanym automatycznie kierowca również nie musi podejmować działań. Napęd na drugą oś włączy się sam w warunkach gorszej przyczepności. W niektórych modelach kierowca ma jednak opcję ingerencji w zachowanie napędu. Może np. włączyć tryb do jazdy terenowej.